Jandarma Teşkilatı 182 Yaşında

Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, emniyet ve asayiş ile kamu düzeninin korunmasını sağlamakta olan, diğer yasaların ve Cumhurbaşkanlığı Kararnamelerinin vermiş olduğu görevleri yerine getiren, İçişleri Bakanlığına bağlı silahlı genel kolluk kuvvetidir.

Kuruluşu M.Ö.209 yılına dayanan Türk Ordusu’nun zaferlerle dolu tarihi içerisinde, adı Jandarma olmasa da emniyet ve asayişin sağlanmasına yönelik hizmetler; yargan, subaşı ve zaptiye olarak ifade edilen, konusunda tecrübe kazanmış askeri statülü kolluk mensupları tarafından yürütüldü.

3 Kasım 1839 tarihinde ilan edilen Tanzimat Fermanı ile toplumun can ve mal emniyetinin korunması görevi, eyalet ve sancak valilikleri emrine gönderilen subaylar tarafından yerine getirildi.

Tanzimat Fermanının ilan edildiği 1839 yılı ile Asakir-İ Zaptiye Nizamnamesi (Askeri Kolluk Tüzüğü)’nin yürürlüğe girdiği 14 Haziran günü birleştirilerek, 14 Haziran 1839 tarihi, Jandarma’nın kuruluş tarihi olarak kabul edildi.

1908 senesinde 2’nci Meşrutiyet’in ilan edilmesinden sonra, özellikle Rumeli’de büyük başarılar gösteren Jandarma, 1909 senesinde bir kez daha düzenlenerek, Harbiye Nezareti’ne bağlanmış ve “Umum Jandarma Kumandanlığı” adını aldı.

Jandarma birlikleri, 1914–1918 tarihleri arasındaki Birinci Dünya Savaşı ile 1919–1922 tarihleri arasındaki kurtuluş savaşımızda, hem iç güvenlik görevlerini sürdürmüşler, hem de pek çok cephede silahlı kuvvetlerin ayrılmaz bir parçası olarak yurt savunmasına iştirak etmişlerdir.

29 Ekim 1923’te Cumhuriyetin ilanından sonra, devletin pek çok kuruluşunda olduğu gibi, Jandarma teşkilatında da yenileştirme çalışmaları başlatıldı.

Bu kapsamda; Jandarma Bölge Müfettişlikleri ve İl Jandarma Alay Komutanlıkları bir kez daha teşkilatlandırılmış ve Seyyar Jandarma Birlikleri güçlendirildi.

1937 senesinde, dönemin jandarma teşkilatının yasal dayanağını oluşturan “Jandarma Teşkilat ve Vazife Nizamnamesi” yürürlüğe girmiş ve bu kanunla emniyet ve asayiş görevlerine ek olarak, cezaevlerinin korunması görevi de Jandarmaya verildi.

1939 senesinde jandarma teşkilatı; Sabit Jandarma Birlikleri, Seyyar Jandarma Birlikleri, Jandarma Eğitim Birlikleri ve Okullar dahil olmak üzere dört grup halinde bir kez daha düzenlendi.

1956 senesinde yürürlüğe giren bir kanunla, Gümrük Umum Kumandanlığı tarafından sürdürülen sınır, kıyı ve karasularımızın, emniyet ve korunması ile gümrük bölgelerinde kaçakçılığı men, takip ve tahkik görev ve sorumluluğu, Jandarma Genel Komutanlığı’na verilmiştir. Bu görev 21 Mart 2013 tarihi itibariyle Kara Kuvvetleri Komutanlığı’na devredildi.

1982 senesine kadar Jandarma tarafından sürdürülen kıyı ve karasularımızın korunması görevi aynı sene kurulmuş olan Sahil Güvenlik Komutanlığı’na devredildi.

1983 Yılında günümüz Jandarmasının temel mevzuatını teşkil eden 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu yürürlüğe girdi.

Jandarma Genel Komutanlığı, Avrupa ülkeleriyle Akdeniz’e kıyısı olan ülkeler arasında, işbirliği ve deneyim alışverişi sağlamak amacı ile, 1994 senesinde kurulmuş olan ve kısa ismi FIEP olan Uluslararası Jandarmalar ve Askeri Statülü Kolluk Kuvvetleri Birliğine 1998 senesinden asil üye olmuştur.

Dünyadaki kriz bölgelerinde genel asayişi ve kamu düzenini sağlamak maksadıyla 2004 senesinde kurulmuş olan Avrupa Jandarma Kuvvetine, 27 Mayıs 2010 tarihinde gözlemci statüsünde üye olmuştur.

2016 Yılında 668 sayılı kanun hükmünde kararname ile 2803 sayılı Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu 4’üncü maddesinde yapılan değişiklik ile Jandarma Genel Komutanlığı İçişleri Bakanlığına bağlandı.

Kuruluşundan bu yana her zaman toplumumuzun huzur ve güvenliği için gayret gösteren Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, hukukun üstünlüğü, insan hak ve özgürlükleri çerçevesinde bireyin ve kurumların haklarının gözetildiği, toplum destekli asayiş hizmetini, kendisine temel amaçlamıştır.

Görevlerini yasalar çerçevesinde yerine getiren Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, insan odaklı çağdaş yönetim ve görev anlayışla ulusal ve global alanda saygın, güvenilir, nitelikli hizmet veren örnek bir kolluk kuvveti olmak için çalışmalarını gelecekte de sürdürecektir. Gücünü Aziz Milletimizin inanç ve desteğinden alan Türkiye Cumhuriyeti Jandarması, yüz senelerdir Türk Milleti’nin hizmetinde olmanın haklı onurunu yaşamaktadır.

Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Gazi Mustafa Kemal ATATÜRK’ün ifade ettiği gibi, “Jandarma, daima yurt, ulus ve cumhuriyete aşk ve sadakatle bağlı tevazu, fedakârlık ve feragat örneği bir kanun ordusudur.”