NATO Nedir? NATO Amacı Nedir?

NATO, 1949 yılında Avrupa ülkelerinin karşılaştıkları ortak tehditleri karşılamak için bir güvenlik ittifakı olarak kuruldu. NATO üyeleri, birbirlerine saldırı olduğunda ortak bir savunma mekanizmasına sahiptir. NATO ayrıca, üye ülkelerin askeri ve sivil kalkınmalarını desteklemek amacıyla eğitim ve istihbarat paylaşım programları da düzenler.

NATO Kuruluşu

NATO, Askeri İttifaklar Teşkilatı’nın kısaltmasıdır ve Türkçe’de Orta Atlantik İttifakı olarak da bilinir. NATO, 2. Dünya Savaşı’ndan sonra 1949 yılında kurulmuştur ve bugün 28 üye ülkesi bulunmaktadır. NATO üyeleri, birbirlerine karşı saldırganlara karşı ortak bir savunma amacı gütmektedir. NATO’nun genel merkezi Brüksel’dedir.

NATO Tarihçesi

NATO’nun kuruluşu, II. Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’yı korumak için 1949 yılında gerçekleştirildi. NATO üyeleri, ABD ve Kanada dâhil olmak üzere 12 Batı Avrupa ülkesinden oluşuyordu. 1960’ların sonunda, Doğu Bloku ülkelerinden Polonya ve Romanya ile birlikte 14 üye sayısına ulaştı. 1991 yılında Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra, Balkanlardan birçok yeni üye geldi. 2000 yılına gelindiğinde ise 50 üye sayesinde dünyanın en büyük ittifakı oldu.

NATO Ülkeleri

NATO, Avrupa kıtasının doğu sınırlarında bulunan 28 ülke tarafından kurulmuş bir askeri ittifaktır. NATO üyesi ülkeler, İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkan komünist tehditlere karşı birlikte hareket etmeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, bu ülkeler arasında ekonomik ve siyasi işbirliğini de geliştirmeyi hedeflemektedir. NATO üyesi ülkeler şunlardır:

• BİRLEȘİK DEVLETLERİ (1949)
• BELÇİKA (1949)
• BİRLEȘİK KRALLIK (1949)
• DANİMARKA (1949)
• FRANSA (1949)
• HOLLANDA (1949)
• İTALYA (1949)
• İZLANDA (1949)
• KANADA (1949)
• LÜKSEMBURG (1949)
• NORVEÇ (1949)
• PORTEKİZ (1949)
• TÜRKİYE (1952)
• YUNANİSTAN (1952)
• ALMANYA (1955)
• İSPANYA (1982)
• ÇEK CUMHURİYETİ (1999)
• MACARİSTAN (1999)
• POLONYA (1999)
• BULGARİSTAN (2004)
• ESTONYA (2004)
• LETONYA (2004)
• LİTVANYA (2004)
• ROMANYA (2004)
• SLOVAKYA (2004)
• SLOVENYA (2004)
• ARNAVUTLUK (2009)
• HIRVATİSTAN (2009)
• KARADAǦ (2017)
• KUZEY MAKEDONYA (2020)

NATO’nun kendisi, üyelerinin tamamı tarafından kabul edilen bir beş yıllık stratejik planla yönlendirilir. Bu stratejik planlara “NATO Stratejileri” denir. Merkezi Kanada başkentinde bulunan NATO Genel Sekreterliği, NATO Genel Kurulu’na danışmanlık yapar. Genel Kurul, NATO’nun üyeleri tarafından yönetilen geniş bir kuruludur.

NATO’ya Aday Ülkeler

NATO, Birleşik Krallık, Fransa, Almanya, İtalya, Belçika, Hollanda ve Luksemburg’tan oluşan Avrupa Savunma Paktı’nın (EDP) bir üyesidir. NATO’nun amacı; insanların güvenliğini sağlamak ve demokratik değerleri koruyup geliştirmektir. 1949 yılında imzalanarak yürürlüğe giren Atlantik Antlaşması ile kurulmuştur. Soğuk Savaş’ın sonlandırılmasıyla birlikte faaliyetlerine hız vermiş ve sayısı 48 üye ile büyümeye devam etmiştir. Güneydoğu Avrupa’daki eski sosyalist cumhuriyetlerden Polonya, Macaristan ve Slovakya 1994 yılında üye olmuştur. Bu ülkelerden, Estonya, Letonya ve Litvanya 2004’te Baltık Devletleri olarak üye olmuşlardır. Bulgaristan ve Romanya 2004’te aynı zamanda üye olmuştur. 2007’de Türkiye’nin onayı ardından Sırbistan da üye olmuştur. 2009 yılında İsveç de bu devletlerden biridir. Güneydoğu Avrupa’daki sosyalist cumhuriyetlerden biri olan Yugoslavya’nın krizinin yaşandığı 1990’larla birlikte bağımsızlaşma süreci başlamasıyla beraber, Yugoslavya sonrası devletlerden Slovenya, Hırvatistan ve Bosna Hersek’ten bazıları 2001 yönetmeliğinde NATO için önemli ülkeler haline gelmiştir. NATO’ya günümüzde Rusya savaşı sebebiyle Ukrayna girmek istemektedir.

NATO Ne Yapar?

NATO, 1949 yılında imzalanan Atlantik Antlaşmasıyla kurulmuştur. 29 ülkeden oluşan NATO, Avrupa’yı ve Kuzey Amerika’yı kapsamaktadır. NATO üyesi ülkeler, ortak bir amaca sahip olup, birbirlerine destek olmak için sözleşmeyle bağlanmışlardır. Bu sözleşmeye göre, herhangi bir üye ülkenin saldırıya uğraması durumunda diğer üye ülkeler tarafından yardım edilmesi garantidir.

NATO’nun amacı, barış ve istikrar düzenini korumak; insan hakların; ve demokrasinin temel değerlerin korunmasıdır. Ayrıca, NATO müttefiki ile birlikte global problemleri ele alarak daha güvenli bir dünya yaratmaya çalışmaktadır.