Polis Hangi Durumlarda Ateş Edebilir? 

Polisin ateş ettiği durumlar kanun maddesi ile düzenlenmiştir. Dolayısıyla polisin herhangi bir durumda ateş edebiliyor olması söz konusu değildir. Bu aşamada pek çok vatandaş polisin hangi durumlarda ateş etme yetkisinin olduğunu merak etmektedir.

Polisin Zor ve Silah Kullanma Yetkisi

Polis olarak görev yapmakta olan kişilerin asli görevleri asayişi, şahsı, tasarruf emniyetini ve mesken masuniyetini korumaktır. Dolayısı ile, zor ve silah kullanması durumları kanunlar ile düzenlenmiş ve sınırlandırılmıştır. Polisler yardım isteyenlere ve muhtaç olanlara destek vermek ve arka çıkmak ile yükümlü olan kişilerdir. Vazifeleri toplumun birliğini ve düzenini korumak, refahı yüksek tutmaktır.

Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu’nun 16. maddesi polislerin zor ve silah kullanmasını gerektiren ve serbest olan durumlar için düzenlenmiştir.

• Eğer polis, görevini yaptığı esnada direnişle karşılaşırsa, görevi gereği direnişi kırması gerekir. Polis bu durumda direnişi kırmak amacıyla zor kullanmaya yetkilidir. Ancak zor kullanma seviyesi direnmenin mahiyeti, derecesi ve direnenlerin haline göre olmalıdır.
• Polis kendisine ya da bir başkasına yönelik gerçekleşen saldırı esnasında zor kullanmaya ilişkin koşullar göz ardı edilerek, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun meşru savunmaya ilişkin yönergelerine uyarak, savunmada bulunabilir. Dolayısıyla polis hangi durumlarda ateş eder sorusuna meşru savunma hakkının kullanılması gereken durumlar, bedeni kuvvet ve maddi gücün kullanılmasının etkisiz hale getirmediği direnişlerde, hakkında tutuklama, göz altına alma, zorla getirme kararı olan ve yakalama emri bulunan kişilerin suçüstü yakalanmasını sağlamak amacıyla, gerekli ölçüde kullanılabilir.

Bu gibi durumlarda polisin silah kullanmaya yetkisi bulunmaktadır. Ancak silah kullanımından önce uyması gereken kurallar bulunmaktadır. Bu kurallar 7. fıkranın c bendi kapsamında düzenlenmiş ve açıklanmıştır. Bu düzenlemeye göre polis kanunlarda sınırlı olan sebeplerden herhangi biri dolayısı ile silah kullanacaksa, kullanacağı kişiye duyulduğundan emin olacağı bir ses ile “dur” çağrısında bulunmalıdır. Ancak kişi polisin yüksek ses ile gerçekleştirdiği “dur” ikazına uymazsa ve kaçmaya devam ederse polis önce uyarı amacı ile ateş edebilir. Uyarı ateşinin ardından kişi kaçmaya devam ediyorsa ve yakalanması ya da ele geçirilmesi mümkün değilse, kişiyi yakalamak amacı ile silah ile ateş edebilir. Bu aşamada dikkat edilmesi gereken etken polisin yalnızca kaçan kişiyi yakalamak için yetecek olan ölçüde ateş edebileceğidir. Kişiyi yakalamak amacı ile duraksamadan ateş edebilir.

Polisler Bir Sebep Olmaksızın Ateş Edebilir mi?

Dolayısıyla polisin ateş etmesi ancak zaruri durumlarda ve daha kötü bir sonuç doğurmamak amacı ile gerekli ölçüde olabilir. Meşru savuma hakkının kullanma kapsamında ateş edebilen polislerin silah kullanımının gerekli ölçüde olması da önemlidir. Aksi halde bu durum kanunların düzenlemesinden çıkacak ve bir suç haline dönüşecektir. Bunun yanı sıra “dur” ihtarı da polislerin ateş etmeden önce mutlaka vermeleri gereken uyarılardan biridir. “Dur” ihtarı vermeden ateş edilmesi durumunda bu durumda polis haksız ve suçlu bulunabilir.

Polisin serbest şekilde ateş etmesi mümkün ya da söz konusu değildir. Bu konu ile ilgili Danıştay 2. Dairesi tarafından düzenleme yapılmıştır. Bu düzenlemeye göre meskun yerlerde yahut binalarda, herkesin dolaşabileceği ve kalabalıkların olduğu, oturulan herhangi bir yerde hiçbir sebep bulunmuyorken silah atmak fiilinin işlenmesi durumunda polis memurunun görevden alınacağına dair bir karar bulunmaktadır.

Dolayısıyla polis ateş etmesi yalnızca zorunlu durumlarda geçerlidir ve kanunlar ile sınırlandırmıştır. Bunun haricinde hiçbir sebep yokken ya da sebepler yeterli değilken silahını kullanan ve ateş eden polisler hakkında suç duyurusunda bulunulmakta ve bu gibi durumlarda polislerin polislik görevlerine son verilmektedir.