Yakalama Gözaltına Alma ve İfade Alma Yönetmeliği Özeti 2021 JSPS

• Soruşturma:Kanuna göre yetkili mercilerce suç şüphesinin öğrenilmesinden iddianamenin kabulüne kadar geçen evreyi,
• Kovuşturma:İddianamenin kabulüyle başlayıp, hükmün kesinleşmesine kadar geçen evreyi,
• Toplu suç:Aralarında iştirak iradesi bulunmasa da 3 veya daha fazla kişi tarafındanişlenen suçu,
• Şüpheli:Soruşturma evresinde, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,
• Sanık:Kovuşturmanın başlamasından itibaren hükmün kesinleşmesine kadar, suç şüphesi altında bulunan kişiyi,
• Mâlen Sorumlu:Yargılama konusu işin hükme bağlanması ve bunun kesinleşmesinden sonra, maddî ve malî sorumluluk taşıyarak hükmün sonuçlarından etkilenecek veya bunlara katlanacak kişiyi,
• Gözaltına Alma:Kanunun verdiği yetkiye göre, yakalanan kişinin hakkındaki işlemlerin tamamlanması amacıyla yetkili hakim önüne çıkarılmasına veya serbest bırakılmasına kadar kanuni süre içinde sağlığına zarar vermeyecek şekilde özgürlüğünün geçici olarak kısıtlanıp alıkonulması
• Muhafaza Altına Alma:Kanunun yetki verdiği hallerde yetkili merci önüne çıkarılması gereken kişilerin ilgili kurumlar veya kişilerce teslim alınana kadar sağlıklarına zarar vermeyecek şekilde ve zorunlu olduğu ölçüde özgürlüklerinin kısıtlanıp alıkonulması,
• Vekil : Katılan, suçtan zarar gören veya malen sorumlu kişiye ceza muhakemesinde temsil eden avukat.
• Sorgu :Şüpheli ve sanığın, hakim veya mahkeme tarafından soruşturma ve kovuşturma konusu suçla ilgili olarak dinlenmesi,

• Kimliklerini bir belgeye veya kolluk kuvvetince tanınmış veya güvenilir kişilerin tanıklığı ile ispat edemeyenlerle, gösterdikleri belgenin doğruluğundan şüphe edilen kişileri aranan kişilerden olup olmadıkları anlaşılıncaya veya gerçek kimliği ortaya çıkıncaya kadar 24 SAATİ GEÇMEMEK ÜZEREyakalama ve muhafaza altına almaya yetkilidir.
• Ayrıca bir kişiye suç işlerken rastlanılması veya suçüstü bir fiilden dolayı izlenen kişinin kaçması ihtimalininbulunması veya hemen kimliğinin belirleme imkanının bulunamaması halinde herkestarafından geçici yakalama yapılabilir.

* Yakalama işlemi Hakim kararıveya C.Savcısının emriyleveya doğrudan kolluk kuvvetiveya suçüstü halinde herkes tarafındanyapılabilir.

* Yakalanan gözaltına alınan kişi yabancı ise yazılı olarak karşı çıkmaması halinde durumu vatandaşı olduğu ülkenin büyükelçiliği veya konsolosluğuna haberverilir.

Nezarethane işlemlerinde;

• Aynı suçla ilgisi olanlar, birbirine hasım olanlar, erkek ve kadınlar bir araya konulmazlar, çocuklar yetişkinlerden ayrı tutulurlar.
• Nezarethanede zarurî hâller dışında 5’ten fazla kişibir arada bulundurulmaz.

c) Gözaltındaki kişinin beslenme, nakil, sağlığının korunması ve gerektiğinde tedavisi, yakalandığının yakınlarına haber verilmesi giderleri ilgili birimin bağlı olduğu Bakanlığın bütçe ödeneklerindenkarşılanır.

* Gözaltı süresi yakalanma anından itibaren 24 saati geçemez.

• Yakalama yerine en yakın hakim veya mahkemeye gönderilme için zorunlu süre12 saatigeçemez.
• Ağır ceza mahkemelerinin görev alanına giren suçlarda mahkemeye gönderilme süresi48saattir.
• Toplu olarak işlenen suçlarda, delillerin toplanmasında güçlük veya şüpheli sayısının çokluğu nedeniyle cumhuriyet savcısı gözaltı süresini her defasında1 GÜNÜ GEÇMEMEK ÜZERE, 3 GÜNsüreyle uzatılmasına yazılı olarak emir verebilir. Ağır ceza mahkemelerinin alanına giren suçlarda bu süre en fazla 7Gündür.

• Gözaltı süresinin dolması veya sulh ceza hâkiminin kararı üzerine, gözaltına alınıp da serbest bırakılan kişi hakkında yakalamaya neden olan fiille ilgili yeni ve yeterli delil elde edilmedikçe ve Cumhuriyet savcısının kararı olmadıkça bir daha aynı nedenle YAKALAMA İŞLEMİUYGULANAMAZ.
• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 250 nci maddesinin birinci fıkrasında yer alan suçlara bakmakla görevli olan ağır ceza mahkemelerinin görev alanına giren suçlardan; Anayasanın 120 nci maddesi gereğince olağanüstü hâl ilân edilen bölgelerde yakalanan kişiler hakkında, aynı Kanununun 91 inci maddesininbirveüçüncüfıkralarında4günolarak belirlenen süre, Cumhuriyetsavcısınıntalebive hâkim kararıile 7günekadar uzatılabilir.

• Hâkim veya mahkeme tarafından verilen yakalama emri üzerine soruşturma veya kovuşturma evresinde yakalanan kişi, en geç 24saatiçindeyetkili hâkim veya mahkeme önüne çıkarılamıyorsa, aynı süre içinde en yakın sulh ceza hâkimi önüne çıkarılır; serbest bırakılmadığı takdirde, yetkili hâkim veya mahkemeye en kısa zamanda gönderilmek üzere tutuklanır
• Soruşturma evresinde, ifade almada en çok3 müdafihazırbulunabilir.
• Şüpheli veya sanık 18 yaşını doldurmamış ya da sağır veya dilsizveya kendisini savunamayacak derecede malûl olur ve bir müdafiî de bulunmazsa talebi aranmaksızın bir müdafi görevlendirilir.
• Üst sınırı en az 5 yıl hapiscezasını gerektiren suçlardan dolayı yapılan soruşturma ve kovuşturmada şüpheli veya sanığın talebi aranmaksızın bir müdafigörevlendirilir.
• Müdafi, soruşturma evresinde dosya içeriğini inceleyebilir ve istediği belgelerin bir örneğini harçsız olarak alabilir. Kollukta bulunan soruşturma dosyası için yetkili Cumhuriyet savcısının yazılı emri gerekir.
• Müdafiîn dosya içeriğini incelemesi veya belgelerden örnek alması, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek ise, Cumhuriyet savcısının talebi üzerine, sulh ceza hâkiminin kararıyla bu yetkisi kısıtlanabilir.
• Nezarethaneler en az 7 metrekare genişliğinde, 2,5 metre yüksekliğinde ve duvarlar arasında en az 2 metremesafe olacak şekilde düzenlenir. Yeterli doğal ışıklandırma ve havalandırma imkânları sağlanır.
• ÇOCUKLAR BAKIMINDAN YAKALAMA VE İFADE ALMA YETKİLERİ AŞAĞIDA SIRALIDIR

1. Fiili işlediği zaman 12 yaşınıdoldurmamış olanlar ile15 yaşınıdoldurmamış sağır vedilsizler;
   1. Suç nedeni ile yakalanamaz ve hiçbir suretle suç tespitinde kullanılamaz.
   2. Kimlik ve suç tespiti amacı ile yakalama yapılabilir. Kimlik tespitinden hemen sonra serbest bırakılır. Tespit edilen kimlik ve suç, mahkeme başkanı veya hâkimi tarafından tedbir kararı alınmasına esas olmak üzere derhâl Cumhuriyet başsavcılığına bildirilir.
2. 12 yaşınıdoldurmuş, ancak 18 yaşınıdoldurmamış olanlar suç sebebi ile yakalanabilirler. Bu çocuklar, yakınları ile müdafiye haber verilerek derhâl Cumhuriyet başsavcılığına sevk edilirler; bunlarla ilgili soruşturma Cumhuriyet başsavcısı veya görevlendireceği Cumhuriyet savcısı tarafından bizzat yapılır ve aşağıdaki hükümlere göre yürütülür

1. Çocuğun gözaltına alındığı ana-baba veya vasisine bildirilir.
2. Kendi talebi olmasa bile müdafiden yararlandırılır, ana-baba veya vasisi müdafi seçebilir.
3. Müdafi hazır bulundurulmak şartı ile şüpheli çocuğun ifadesi alınır.
4. Kendisinin yararına aykırı olduğu saptanmadığı veya kanunî bir engel bulunmadığı durumlarda ana-babası veya vasisi ifade alınırken hazır bulunabilir.
5. Yetişkinlerden ayrı yerlerde tutulur.
6. 2253 sayılı Çocuk Mahkemelerinin Kuruluşu, Görev ve Yargılama Usulleri Hakkında Kanunda yazılı suçlar büyüklerle beraber işlendiği takdirde soruşturma evresinde çocuklarla ilgili evrak ayrılır, soruşturmaları ayrı ayrı yürütülür.
7. Çocukların kimlikleri ve eylemleri mutlaka gizli tutulur.
8. Suçun mağduru çocuksa, bunlara karşı işlenen suçüstü hâllerinde, kovuşturulması suçtan zarar gören kimsenin şikâyetine bağlı olan fiillerde şüphelinin yakalanması ve soruşturma yapılması için şikâyet şartı aranmaz.
9. Çocuklarla ilgili işlemler mümkün olduğu ölçüde sivil kıyafetli görevliler tarafından yerine getirilir.
10. Çocuklara kelepçe ve benzeri aletler TAKILAMAZ. Ancak, zorunlu hâllerde çocuğun kaçmasını, kendisinin veya başkalarının hayat veya beden bütünlükleri bakımından doğabilecek tehlikeleri önlemek için kolluk tarafından gerekli önlemler alınır.
    • İfade almada yasak yöntemler

• Madde 24 – İfade veren şüphelinin beyanı, özgür iradesine dayanmalıdır. Bunu engelleyici nitelikte kötü davranma, işkence, ilâç verme, yorma, aldatma, cebir veya tehditte bulunma, bazı araçları kullanma gibi bedensel veya ruhsal müdahaleler yapılamaz.
• Kanuna aykırı bir yarar vaat edilemez.
• Yasak usullerle elde edilen ifadeler rıza ile verilmiş olsa da delil olarak değerlendirilemez.
• Şüphelinin aynı olayla ilgili olarak yeniden ifadesinin alınması ihtiyacı ortaya çıktığında, bu işlem ancak Cumhuriyet savcısı tarafından yapılabilir.
• Hiç kimse, kendisini veya kanunda gösterilen yakınlarını suçlayan bir beyanda bulunmaya veya bu yolda delil göstermeye zorlanamaz.
• Suçluluğu bir yargı hükmüne bağlanana kadar kişinin masumiyeti esastır ve soruşturma evresi gizlidir. Bu nedenle, soruşturma evresinde gözaltındaki bir kişinin “suçlu” olarak kamuoyuna duyurulmasına, basın önüne çıkartılmasına, kişilerin basınla sorulu cevaplı görüştürülmelerine, görüntülerinin alınmasına, teşhir edilmelerine sebebiyet verilmez ve soruşturma evrakı hiçbir şekilde yayımlanamaz.

Yer Gösterme İşlemi: Cumhuriyet Savcısı, kendisine yüklenen suç hakkında açıklamada bulunmuş olan şüpheliye yer gösterme işlemi yaptırabilir 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunun 250 ncı mad. 1 fıkrası kapsamında giren suçlar söz konusu olduğunda, adli kolluk amiri de yer gösterme işlemi yaptırmaya yetkilidir. Bu suçlar dışında yer gösterme işlemi kolluk amiri tarafından yaptırılmaz.